
synchronizacji i centralizacji; 8) zniesienie koncentracji energii,
pieniędzy i władzy, 9) pojawienie się nowego typu rodziny, która
przestanie być zamkniętą komórką społeczną
17
. Ponadto przełom XX i
XXI w. jest okresem szczególnym także z uwagi na fakt, iż żyjemy w
chwili kiedy cała struktura władzy, spajająca do tej pory świat, ulega
dezintegracji, a jednocześnie na każdym szczeblu społeczeństwa
kształtuje się nowa struktura władzy. Spośród trzech filarów władzy,
jakimi są siła, bogactwo i wiedza, największe znaczenie uzyskuje wiedza.
Powoduje to powszechne przechodzenie w gospodarce i polityce od
układów zhierarchizowanych do układów rozproszonych i sieciowych
18
.
Zmienność i różnorodność towarzysząca współczesnemu
człowiekowi dotyczy także sfery polityki. Ewolucja środowiska
społecznego stanowi czynnik dynamizujący także sferę
międzynarodowych stosunków politycznych, w której zachodzą
fundamentalne przekształcenia. Wizja świata związana z nowoczesnością
oraz kluczowe dla niej pojęcia i teoria społeczeństwa, państwa,
suwerenności, legitymizacji, władzy i panowania są już w dużym stopniu
nieaktualne. Nauki zajmujące się analizą sfery polityki zostały zmuszone
do powrotu do fundamentalnych pytań, dotyczących ładu politycznego:
kto ma sprawować władzę (kto jest suwerenem), w jaki sposób tą władzę
uprawomocnić i stabilizować oraz w jaki sposób ją zorganizować w
sprawnie działający system polityczny. We współczesnym ładzie
międzynarodowym ujawniają się nowe czynniki, a także zwiększają
intensywność swego przejawiania się, bądź ulegają modyfikacji zjawiska
wcześniej występujące. O ile nauki społeczne zajmują się obecnie
analizami post-kapitalistycznego, postindustrialnego lub też
ponowoczesnego społeczeństwa, to uznać należy, iż głębokie zmiany
cywilizacyjne kształtują także „ponowoczesną” politykę
międzynarodową, odmienną od tego co znamy z przeszłości.
Rosnące współzależności w skali całego globu powodują, iż we
współczesnym rozwoju nauk politycznych problematyka stosunków
międzynarodowych obejmuje już nie tylko stosunki oficjalne między
rządami państw, lecz również stosunki gospodarcze i kulturalne między
podmiotami polityki międzynarodowej, zagadnienia specyfiki
funkcjonowania organizacji rządowych i pozarządowych, a także wpływ
polityki wewnętrznej na politykę zagraniczną. Rośnie także
podmiotowość i złożoność elementów składowych stosunków
międzynarodowych. Oprócz instytucji państwowych coraz większą rolę
17
A. i H. Toffler, Budowa nowej cywilizacji. Polityka trzeciej fali, Poznań 1996, s. 17.
18
A. i H. Toffler, Zmiana władzy, Poznań 2003, s. 22.
Comentários a estes Manuais